Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου 2017

Προπαγάνδα και άμυνα-Σεβαστάκης Δημήτρης










 


Πυρκαγιές, προσφυγικό, πετρελαιοκηλίδα, επεισόδια, πλημμύρες, Ερντογάν, μποτιλιαρίσματα, επερχόμενη σε έναν χρόνο αύξηση κάποιου τιμολογίου ή υποψία μελλοντικής επιβάρυνσης και πάει λέγοντας.

Ο προπαγανδιστικός μηχανισμός είναι απλός.
 Εφαρμόζεται ένα θετικό μέτρο, π.χ. «κοινωνικό μέρισμα», και η έμφαση δίνεται όχι στους δικαιούχους, αλλά σε αυτούς που δεν το δικαιούνται. 
Βαφτίζονται «κομμένοι» και αμέσως τοποθετούνται στην επικράτεια του αδικημένου. 
«Ουρές στα εκδοτήρια, ταλαιπωρείται ο κόσμος» κ.λπ., για ένα αμιγώς μεταρρυθμιστικό μέτρο, όπως το ηλεκτρονικό εισιτήριο.
Η έμφαση δίνεται όχι στη μεταρρύθμιση (που ήδη από την αρχή της εφαρμογής της αποκαλύπτει μακροχρονίως διαφυγόντα έσοδα για τους συγκοινωνιακούς οργανισμούς), αλλά στην «ουρά», τη μαζική διαδικασία προμήθειας, προσαρμογής, τα μπερδέματα κ.λπ. Ολοκληρώνεται ένα μεγάλο οδικό έργο, αλλά η έμφαση δίνεται στον παράπλευρο αγροτικό δρόμο που ενδεχομένως έχει λακκούβες. Προκηρύσσονται θέσεις αγροτικών γιατρών, αλλά η έμφαση είναι στο γιατί αργεί η ολοκλήρωση της πρόσληψης του δερματολόγου στο νοσοκομείο.
Οποιοδήποτε μέτρο, όσο θετικό κι αν είναι, θα διαστραφεί. Επίσης υπάρχει ένας λυσσώδης αγώνας να κατασκευάζεται ατζέντα -πάντα εις βάρος της κυβερνητικής πολιτικής και των όποιων θετικών μέτρων. Πιθανόν να έχει μετρηθεί από επικοινωνιολόγους πόσο χρόνο χρειάζεται το κοινό για να καταναλώσει ένα θέμα. Ανά δύο ή τρεις ημέρες αναδεικνύεται ένα καινούργιο θέμα, αρνητικό, επείγον, οριακό, που εξ αιτίας του πρέπει να πέσει η κυβέρνηση.
Πυρκαγιές, προσφυγικό, πετρελαιοκηλίδα, επεισόδια, πλημμύρες, Ερντογάν, μποτιλιαρίσματα, επερχόμενη σε έναν χρόνο αύξηση κάποιου τιμολογίου ή υποψία μελλοντικής επιβάρυνσης και πάει λέγοντας. Σφαγή, καταστροφή, να φύγουν. Αυτό είναι το πλαίσιο. Η βελτίωση τόσο στους οικονομικούς μακροδείκτες όσο και στη διεθνή απεικόνιση της χώρας εξαφανίζονται. Αυτό δικαιώνει την κυβερνητική πολιτική, την πολιτική αφήγηση, δίνει το συναισθηματικό και ιδεολογικό άλλοθι στους βουλευτές, στα μέλη του κόμματος;
Η προπαγανδιστική κακοποίηση κάνει και κάτι άλλο. Καθηλώνει τα μέλη, στελέχη, βουλευτές, υπουργούς σε ένα πιθανό πείσμα που εδράζεται σε ένα προφανές αίσθημα αδικίας. Εν τούτοις οι ποιότητες των πολιτικών δεν μπορούν να αναζητηθούν στο πόσο κακάσχημη είναι η αντιπολιτευτική συμπεριφορά όσο στο τι επιδιώκεται με τις συγκεκριμένες και εφαρμοζόμενες πολιτικές.
Ποιο είναι το ζητούμενο; Εκεί απαντήσεις δεν μπορούν να δοθούν βασισμένες μόνο στην αδικία ως προς την προβολή των θεμάτων, αλλά ως προς την ποιότητα αυτών καθ' αυτών των πολιτικών. Ποιος είναι έτοιμος να δώσει εύκολη απάντηση; Συχνά, λοιπόν, η αδικία στην προβολή των θεμάτων πετυχαίνει και τη διαστρέβλωση των πολιτικών και την αδρανοποίηση της πολιτικής δράσης.
Μια μηχανική λύση είναι να τρέχεις θέματα ώστε να μην προλαβαίνουν να αντιδράσουν επικοινωνιακά. Να αντιστρέψεις δηλαδή τους ρόλους. Να θέτεις εσύ την ατζέντα. Και αυτό, όμως, δεν είναι λύση. Γιατί απλώς θα κάνεις ένα φευγαλέο θέαμα πολιτικής παραγωγής για να αντιμετωπίσεις ένα φευγαλέο θέμα αντιπολίτευσης.
Η ταχύτητα, το ειδησεογραφικό βίντεο κλιπ εξαφανίζει και τα θετικά όσο και τα αρνητικά, κυρίως, όμως, δεν επιτρέπει να αφομοιωθούν τα θετικά. Γιατί μια πολιτική χρειάζεται τον χρόνο της, ώστε να αφομοιωθεί από τον λήπτη της. Και η διαφημιστική ταχύτητα διασχίζει. Δεν ανακεφαλαιώνει την πραγματικότητα ούτε επιτρέπει την κεφαλαιοποίηση των θετικών. Κεφαλαιοποίηση δεν είναι να διαγκωνιστείς με τον περιφερειάρχη ή τον δήμαρχο που πιθανώς οικειοποιούνται το θετικό μέτρο και σου φορτώνουν το αρνητικό.
Κεφαλαιοποίηση είναι ο ποιοτικός «τόκος», το ίχνος που αφήνει στην κοινωνία και στην οργάνωσή της μια επιλογή. Μια πολιτική επιλογή που ενδεχομένως προσπάθησες να περάσει, ανάμεσα στα σκληρά και δυσοίωνα. Παραδόξως και αναπότρεπτα η προπαγάνδα, η δοξολογία του αρνητικού, σαν να ταιριάζει και κουμπώνει με τη φύση της πολιτικής ιδιοσυστασίας μας. Οπότε η λύση είναι η προοδευτική επινόηση και η πάλη κι όχι η εξωραϊστική αντίπραξη στην καταστροφολογική πράξη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου